Ở Việt Nam, có câu nói “con gái quý như bình rượu mơ” để thể hiện tình cảm yêu thương và sự trân quý của cha đối với con gái. Vậy con gái rượu là gì? Nguồn gốc từ đâu? Cùng VOH tìm hiểu về con gái rượu là gì trong bài viết này nhé.
Con gái rượu là gì?
"Con gái rượu" được dịch từ một từ gốc Hán Việt là "nữ nhi tửu" (). Trong đó:
- "nữ nhi" () nghĩa là con gái
- "tửu" () nghĩa là rượu
Với cách dịch thông thường, cụm từ "nữ nhi tửu" mang ý nghĩa là "rượu của con gái" hoặc “rượu dành cho phụ nữ”.
Tuy nhiên, trong trường hợp này, cụm từ "nữ nhi tửu" lại được dịch thành "con gái rượu". Đây là một hình thức vay mượn từ đặc biệt khi dịch sát nghĩa tương đương cả cấu trúc ngữ pháp của từ gốc.
Trong Nam Phương Thảo Mộc Trạng (), danh sĩ Kê Hàm chép lại điển tích về nữ nhi tửu là: "Nữ nhi tửu là loại rượu quý phải có ở những nhà giàu có sinh con gái, hoặc gả con gái".
Trong Lịch sử Việt Nam tập 1, các tác giả giải thích về "nữ nhi tửu" như sau: "Người Nam có con gái lớn vài tuổi đã bắt đầu nấu lọc rượu, đựng trong bình hũ kín, đem chôn ở bờ ao. Khi con gái sắp lấy chồng, người ta mới đào ao lấy rượu lên đãi khách, gọi là rượu con gái (tức nữ tửu), vị rất đằm và ngon".
Trong văn hóa người Việt hiện nay, cụm từ "con gái rượu", "con gái rượu của cha" hay "bình rượu mơ của bố" là cách nói phổ biến trong giao tiếp, dùng khi người cha gọi con gái của mình, hoặc khi người khác gọi để chỉ đứa con gái cưng của bố.
Tình cảm giữa cha và con gái là một điều gì đó rất nhẹ nhàng và có phần kín đáo, không nghiêm khắc như cha với con trai, cũng không mềm mại và dễ bộc lộ như mẹ và con gái. Cách gọi "con gái rượu của cha" thể hiện rõ tình cảm gắn kết, yêu thương, quý mến giữa cha và đứa con gái đáng yêu của mình.
Điển tích về nguồn gốc của "nữ nhi tửu" - con gái rượu
Nguồn gốc của "nữ nhi tửu" () thường được giải thích theo truyện cổ dân gian Trung Quốc với nhiều dị bản. Trong đó, có hai câu chuyện phổ biến như sau:
Câu chuyện thứ nhất
Xưa kia ở vùng Thiệu Hưng, có một vị viên ngoại hiếm muộn. Sau nhiều nỗ lực chạy chữa thuốc thang, vợ của ông đã có thai. Ông vui mừng thông báo khắp nơi, đồng thời ủ hơn hai mươi vò rượu, đợi ngày em bé tròn một tháng tuổi (thôi nôi) sẽ đào lên để đãi bà con, họ hàng.
Sau bữa tiệc thôi nôi của đứa con gái kháu khỉnh, vị viên ngoại đã chôn lại những vò rượu chưa mở nắp dưới cây hoa mộc. Thời gian thấm thoát thoi đưa, cô con gái ngày càng thông minh, xinh đẹp và tới tuổi lấy chồng. Vào ngày cưới của con gái, vị viên ngoại nhớ đến những vò rượu đã chôn dưới gốc cây hoa mộc năm xưa và cho đào lên đãi khách.
Kỳ diệu thay, những vò rượu này tỏa ra hương thơm ngào ngạt, vị nồng ấm, uống rất ngon. Trên bàn tiệc, một vị thi nhân đã ứng khẩu thành thơ:
"
"
(Địa mai nữ nhi hồng
Khuê các xuất tiên đồng)
Hai câu thơ khiến tất cả những ai có mặt ở buổi tiệc đều trầm trồ tán thưởng. Sau đó, mọi người đều gọi rượu này là rượu nữ nhi hồng () hay nữ nhi tửu ().
Câu chuyện thứ hai
Xưa kia ở vùng Thiệu Hưng, có vợ chồng người thợ may luôn trông ngóng có con trai để nối dõi tông đường. Khi người vợ có thai, người chồng đã rất đã nấu sẵn rượu để thết đãi họ hàng chào đón con trai chào đời.
Nhưng kết quả là người vợ đã sinh con gái. Ông thất vọng và quyết định không tổ chức tiệc rượu ăn mừng. Số rượu nấu sẵn trước đó bị chôn ngay gốc cây quế trước sân nhà.
Cô con gái lớn lên từng ngày, xinh đẹp, thông minh, tay nghề rất giỏi. Công việc làm ăn của gia đình vợ chồng người thợ may cũng ngày càng khấm khá. Người thợ may rất cưng chiều cô con gái của mình.
Đến năm con gái mười tám tuổi, người thợ may gả cô cho người học trò ưu tú nhất của mình. Theo phong tục, khi người con gái kết hôn, gia đình sẽ mở tiệc rượu lớn để ăn mừng. Người thợ may nhớ ra những vò rượu dưới gốc cây quế trước nhà từ mười tám năm trước. Ông đã đào rượu lên để đãi khách. Rượu khi mở ra có mùi thơm rất đặc biệt và ai cũng tấm tắc khen ngon.
Người dân ở Thiệu Hưng (Trung Quốc) cho đến hiện nay vẫn giữ nguyên phong tục ủ rượu nữ nhi hồng này. Lúc sinh con gái, họ sẽ ủ rượu và chôn dưới đất. Khi con gái lấy chồng, người cha sẽ đào rượu lên, rót ra đặt 3 chén rượu để con gái dâng lên cha chồng, cha đẻ và chồng của mình. Mục đích nhằm chúc sức khỏe, trường thọ và thịnh vượng.
Từ đấy, sinh ra thuật ngữ “con gái rượu” nhằm chỉ cô con gái rất được yêu quý. Khi con gái đi lấy chồng, cha mẹ thường sẽ đãi khách bằng rất nhiều hũ rượu quý giá.
Xem thêm: Những bài thơ về con gái rượu của cha, thơ về con gái yêu của mẹ Top 15 bài thơ về con trai cưng, con gái rượu trong gia đình Những câu nói hay về con gái đầu lòng, thơ ca dao tục ngữ về con gái đầu lòng
Tại sao gọi con gái là bình rượu mơ?
Vì sao con gái lại hay được gọi là bình rượu mơ? Quả mơ mang trong mình hương vị chua và đắng đậm đà. Tuy vậy, sau quá trình chọn lọc, ngâm ủ với rượu, đường trong một thời gian nhất định, nó trở thành một thức uống ngon lành. Sự kỳ công tâm huyết, nâng niu đã giúp những trái mơ xanh chua chát thành một bình rượu mơ ngọt lành.
Rượu mơ với rất nhiều tác dụng tốt cho cơ thể, giúp thanh nhiệt, tiêu độc, trừ ho, chữa viêm họng, cảm nắng, đau bụng,... Với nhiều công dụng hữu hiệu như nói trên, dễ hiểu tại sao trong dân gian lại có câu nói “có con gái quý như bình rượu mơ”. Nhiều người xem rượu mơ như một “của báu” trong nhà vì nó giúp phòng ngừa nhiều bệnh tật.
Người ta cũng cho rằng, có con gái trong nhà quý giá như có một bình rượu mơ vì con gái phụ giúp cha mẹ được nhiều việc. Khi nói "bình rượu mơ của bố" hay “có con gái quý như bình rượu mơ” chính là sự tự hào của cha mẹ vì đã có một cô con gái ngoan hiền, hiếu thảo.
Trong dân gian Việt Nam, con gái được ví như “bình rượu mơ” vì sự tinh tế và giá trị quý giá mà họ mang lại cho gia đình, tương tự như cách mà “rượu mơ” được đánh giá cao và yêu thích.
Sinh con trai thì có rượu gì?
Người dân Thiệu Hưng (Trung Quốc) không chỉ giới hạn tập tục ủ rượu khi sinh con gái. Nếu gia đình sinh con trai, người ta cũng ủ và chôn rượu xuống đất, đợi đến lúc con đỗ trạng nguyên sẽ đào lên lên đãi khách, báo tin vui, gọi là trạng nguyên hồng ().
Hiện nay, cả hai loại rượu nữ nhi hồng và trạng nguyên hồng đều là rượu quý nổi tiếng của vùng đất Thiệu Hưng, uống rất thơm ngon nên dùng làm quà quý để biếu tặng.
"Con gái rượu" hay "con gái diệu"?
Con gái rượu hay con gái diệu đều là cách gọi đúng. Vì “con gái diệu” là cách phát âm khác của “con gái rượu” theo phương ngữ Bắc Bộ. Khi phát âm, phương ngữ Bắc Bộ đôi lúc có sự nhầm lẫn giữa âm /r/ và /d/, /ươu/ và /iêu/ nên "con gái rượu" trở thành "con gái diệu".
Xem thêm: Tổng hợp 33 bài thơ về cha hay và cảm động nhất 70 bài thơ về cha mẹ, chùm thơ nói về công ơn bố mẹ hay nhất Tổng hợp 50 câu đối cha mẹ hay và ý nghĩa nhất
STT về "bình rượu mơ" của bố
Bố là người đàn ông đầu tiên và duy nhất thương con gái vô điều kiện. Tình cảm này đặc biệt thiêng liêng và vô cùng cao quý. Tuy nhiên, tình cảm bố con không dễ dàng thể hiện như mẹ và con gái. Những status (STT) về bình rượu mơ của bố dưới đây sẽ giúp những người bố thể hiện tình cảm của mình dễ dàng hơn.
- Bố yêu con gái của mình hơn tất cả. Hãy luôn nhớ điều đó và trân trọng tình yêu mà bố dành cho con.
- Con gái của bố, hãy sống đúng với bản thân và không bao giờ được mất niềm tin vào chính mình. Bố luôn tin tưởng và yêu thương con vô điều kiện.
- Hãy tự tin vững bước con gái nhé. Bố sẽ luôn ủng hộ con, dù con là ai và làm gì. Bố yêu con vô cùng.
- Con gái của bố hãy sống mạnh mẽ và tự tin vì bố tin rằng con có thể đạt được mọi điều mà con mong muốn.
- Con gái của bố, hãy sống với lòng tử tế và yêu thương.
- Con gái của bố, hãy sống chân thành và tôn trọng người khác. Những phẩm chất tuyệt vời sẽ giúp con có được hạnh phúc bền lâu.
- Bố mong con gái hãy luôn trân trọng mỗi khoảnh khắc bên gia đình. Con dù lớn vẫn là con gái bé bỏng của bố mẹ.
- Con gái của bố hãy trưởng thành và tự lập. Hãy tự tin và độc lập trong cuộc sống, bố mẹ luôn ở bên con.
- Bố có thể sẵn sàng làm mọi điều để bảo vệ con gái của mình. Vì thế hãy tự tin sống cuộc đời mà mình mong ước.
- Bố mong con gái hãy sống với tình yêu và đam mê. Bố luôn ủng hộ và tin tưởng con trong việc đạt được những ước mơ của mình.
Trên đây là những thông tin về con gái rượu là gì cũng như nguồn gốc của cụm từ thú vị này mà VOH cung cấp đến bạn. Cách gọi thân "con gái rượu" thể hiện rất nhiều cảm xúc ngọt ngào, cưng chiều mà bố mẹ dành cho con gái của mình. Mỗi đứa con là điều quý giá của cha mẹ. Do đó, nếu còn có cơ hội, hãy là một người con tốt, xứng đáng với những gì mình đã nhận để báo đáp lại tình yêu thương của cha mẹ dành cho mình.
Đừng quên theo dõi VOH Sống đẹp để cập nhật thêm những thông tin mới nhất và nhanh nhất nhé!
Bùi Việt
