Con người cần bảo vệ sức khỏe của mình ra sao trước những ảnh hưởng của thời tiết

Thời gian gần đây, các bản tin thời tiết liên tục cảnh báo các biến đổi về thời tiết dị thường đã ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ con người như thế nào? Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, năm 2024 do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino (hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương), nhiều tỉnh thành trên cả nước có thời tiết nắng nóng kéo dài, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, nhất là ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung và khu vực Tây nguyên.

Trong thời gian tới, dự báo thời tiết nắng nóng có khả năng tiếp tục xuất hiện nhiều đợt và gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm về trước, làm tăng nguy cơ gây nên hạn hán, thiếu nước sạch cho sinh hoạt và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Thực hiện Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 01/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, Cục Quản lý Môi trường y tế đã xây dựng các tài liệu Hướng dẫn chăm sóc sức khỏe mùa nắng nóng cho cộng đồng và người lao động”.

Qua đó, giúp cho người dân có những kiến thức cơ bản trong việc thực hiện các biện pháp xử trí, dự phòng một số vấn đề sức khỏe thường gặp trong mùa nắng nóng nhằm chủ động bảo vệ sức khỏe và phòng chống dịch, bệnh.

Đồng thời, giúp cho nhân dân biết cách áp dụng các biện pháp xử lý đơn giản để có nước sạch sử dụng tạm thời cho mục đích sinh hoạt trong mùa khô hạn thiếu nước, đặc biệt đối với các địa phương có nguy cơ hạn hán cao.

Vào mùa nắng nóng, mọi người có thể gặp một số vấn đề về sức khỏe như say nắng, say nóng hoặc đột quỵ do nắng nóng. Nguyên nhân chủ yếu là tiếp xúc quá lâu hoặc làm việc trong môi trường nắng nóng, nhiệt độ cao hoặc thay đổi nhiệt độ môi trường đột ngột.

Những đối tượng chịu ảnh hưởng của thời tiết nắng nóng thường là người cao tuổi, trẻ nhỏ và phụ nữ có thai; những người làm việc, luyện tập với cường độ cao ở ngoài trời nắng lâu hoặc trong môi trường nóng bức: người lao động nông nghiệp, công nhân làm việc ở các lò gạch, lò luyện gang thép...; những người mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản, đái tháo đường...

Các vấn đề sức khỏe thường gặp trong mùa nắng nóng còn phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc với nắng nóng, mức độ tăng thân nhiệt của cơ thể. Biểu hiện ở mức độ nhẹ thường bao gồm: mệt mỏi, khát nước, hoa mắt, chóng mặt, tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, hồi hộp đánh trống ngực, chuột rút...

Ở mức độ nặng, có các biểu hiện như đau đầu dữ dội, khó thở tăng dần, cảm giác buồn nôn hoặc nôn, yếu hoặc liệt nửa người, co giật, ngất xỉu hoặc hôn mê, trụy tim mạch (tim đập nhanh, huyết áp tụt,…) và có thể dẫn tới tử vong.

Vì vậy, khi gặp vấn đề sức khỏe do nắng nóng, tùy theo mức độ biểu hiện mà mỗi người cần nhanh chóng áp dụng những biện pháp xử trí phù hợp để kịp thời tránh được những ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của bản thân.

Cụ thể, đối với những người có những biểu hiện ở mức độ nhẹ cần di chuyển người bệnh vào chỗ mát, thoáng gió; nới lỏng quần áo hoặc cởi bỏ bớt quần áo bên ngoài của người bệnh. Sau đó, dùng khăn lau hoặc có thể dội nước làm mát cơ thể người bệnh rồi lau khô. Đặt khăn thấm nước mát hoặc nước đá tại các vị trí như vùng nách, vùng bẹn, hai bên cổ để giúp nhanh chóng giảm nhiệt độ cơ thể.

Nếu nạn nhân uống được nước, cho uống từng ngụm nhỏ nước mát. Tốt nhất là uống nước có bổ sung muối và khoáng chất như nước Oresol pha đúng liều lượng theo hướng dẫn sử dụng. Nếu người bệnh bị chuột rút, cần xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ bị chuột rút. Lưu ý không để cho nhiều người vây quanh người bệnh. Sau khoảng 10 - 15 phút các biểu hiện sẽ giảm dần.

Đối với những người có biểu hiện nặng cần gọi ngay cấp cứu 115 hoặc nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất. Lưu ý trong quá trình vận chuyển thường xuyên chườm mát cho người bệnh.

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia dự báo thời tiết nắng nóng sẽ tiếp tục kéo dài trong thời gian tới, để bảo vệ sức khỏe con người khỏi những tác động của thời tiết, Cục Quản lý Môi trường y tế khuyến cáo người dân hạn chế đi ra ngoài trời nắng trong những ngày nắng nóng, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 10 giờ đến 16 giờ.

Những người đang ở trong phòng điều hòa nhiệt độ thấp không nên đi ra ngoài trời nắng đột ngột mà cần phải có một khoảng thời gian để cơ thể thích nghi với môi trường bên ngoài bằng cách tăng nhiệt độ điều hòa trong phòng hoặc ngồi nghỉ trong bóng mát trước khi đi ra ngoài trời.

Người dân nên mặc quần áo sáng màu, thoáng mát, thấm mồ hôi. Tăng cường ăn các loại rau xanh và hoa quả, nên có món canh trong bữa ăn hàng ngày. Đặc biệt cần uống tối thiếu 1,5 – 2 lít nước/ngày.

Nên uống thành nhiều lần trong ngày, không nên uống quá nhiều nước trong một lần. Đồng thời, mỗi người cần rèn luyện thân thể để nâng cao sức đề kháng và sức chống chịu của bản thân với điều kiện thời tiết nắng nóng.

Đối với những người phải làm việc trong thời tiết nắng nóng cần bố trí thời gian làm việc vào những lúc trời mát mẻ như vào sáng sớm hoặc chiều muộn. Hạn chế thời gian làm việc trong môi trường nhiệt độ cao.

Nếu bắt buộc phải làm việc thì không nên làm việc quá lâu trong môi trường nóng bức, tránh các hoạt động thể lực quá sức. Nên định kỳ sau khoảng 45 phút đến 1 giờ làm việc thì nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát trong khoảng thời gian từ 15 - 20 phút.

 Hạn chế tối đa diện tích tiếp xúc của ánh nắng lên cơ thể đặc biệt là vùng vai gáy. Sử dụng phương tiện bảo hộ cá nhân phù hợp khi làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính. Mặc quần áo rộng, thoáng mát và thấm mồ hôi.

Có thể sử dụng thêm các loại kem chống nắng. Không sử dụng các loại đồ uống có cồn. Cần uống nước đều đặn trong suốt thời gian làm việc. Đặc biệt cần uống thêm các loại nước có bổ sung thêm muối và khoáng chất như Oresol đối với những người bị mất nhiều mồ hôi trong quá trình làm việc, khi uống nước cần tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất. 

Thực hiện các biện pháp làm thoáng mát nơi làm việc như sử dụng mái che, các tấm phản chiếu nhiệt, vật liệu cách nhiệt, hệ thống phun nước, phun sương, lắp đặt hệ thống điều hòa, hệ thống quạt thông gió phù hợp.