Liên tiếp cảnh bảo tình hình thời tiết cự đoan dẫn đến dự báo hạn hán ở Trung Bộ và Tây Nguyên

Thời tiết diễn biến bất thường, nhiệt đọ trái đất tăng cao, trước diễn biến nắng nóng những ngày qua, mức độ rủi ro thiên tai do hạn hán ở các tỉnh Quảng Trị, Quảng Nam, Bình Thuận, Ninh Thuận, Phú Yên đang ở cấp độ 2, các tỉnh còn lại thuộc Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ đều ở cấp độ 1. Đủ thấy tình hình thời tiết dị thường thế nào rồi.

Theo Trung tâm cảnh báo thiên tai quốc gia, tại Tây Nguyên có 3 tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk và phía Bắc Đắk Nông rủi ro ở cấp 1. Không chỉ thời tiết nắng nóng gay gắt, mà tình hình thời tiết mưa lũ cũng thấy dị thường. Theo số liệu quan trắc của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn 10 ngày qua, tổng lượng mưa tại Trung Bộ và Tây Nguyên phổ biến từ 30-60mm, có nơi cao hơn 100mm như: Tĩnh Gia (Thanh Hoá) 107mm, Đông Hà (Quảng Trị) 140mm. Mưa lũ, gông lốc kèm theo mưa đá đã gây khó khăn cho một số địa phương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến bà con nông dân.

Riêng các tỉnh từ Đà Nẵng – Bình Thuận, tổng lượng mưa phổ biến 10 - 20 mm. Chuẩn sai lượng mưa tại khu vực Trung Bộ có sự phân bố không đồng đều: các tỉnh từ Thanh Hoá-Thừa Thiên Huế phổ biến cao hơn 10-30mm, các tỉnh từ Đà Nẵng-Bình Thuận thấp hơn từ 5-20mm. Tại khu vực Tây Nguyên phổ biến thấp hơn từ 10-30mm so với trung bình nhiều năm (TBNN).

Về tổng lượng nước mặt, mực nước trên sông Thu Bồn tại Hiệp Đức đã thiết lập mức thấp nhất lịch sử mới ở 11,7m. Tổng lượng dòng chảy trên các sông ở Trung Trung Bộ thiếu hụt so với TBNN từ 20-88%, riêng sông Trà Khúc tại Sơn Giang cao hơn TBNN. Tại các sông trên khu vực Nam Trung Bộ, lưu lượng dòng chảy có xu thế giảm dần và thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 20-88%, riêng tại An Hòa, An Khê lưu lượng dòng chảy cao hơn TBNN cùng kỳ.

Khu vực Tây Nguyên, mực nước trên sông Đăkbla tại Konplong đã xuống mức 590,30m, tương đương mực nước thấp nhất lịch sử xuất hiện vào năm 2021. Dòng chảy trên các sông dao động theo điều tiết của các nhà máy thủy điện. Tổng lượng dòng chảy trên các sông thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 18-76%.

Cơ quan khí tượng thủy văn dự báo, từ ngày 11 - 20/5, tổng lượng mưa tại khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên phổ biến từ 40-70mm, có nơi cao hơn 80mm. Chuẩn sai lượng mưa tại các tỉnh từ Thanh Hoá - Thừa Thiên Huế phổ biến cao hơn 5-25mm, riêng các tỉnh Đà Nẵng - Bình Thuận chuẩn sai mưa thấp hơn 5-20mm so với TBNN cùng thời kỳ. Dòng chảy trên các sông ít biến đổi.

Khu vực Tây Nguyên chuẩn sai mưa thấp hơn từ hơn 20-40mm so với TBNN. Dòng chảy trên các sông biến đổi chậm theo điều tiết các các nhà máy thủy điện. Tổng lượng dòng chảy các sông phổ biến thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 22-78%.

Tình trạng hạn hán tiếp diễn những ngày tới có thể làm giảm năng suất, sản lượng cây trồng, giảm diện tích gieo trồng, tăng chi phí sản xuất nông nghiệp; tăng giá thành và giá cả các lương thực; giảm tổng giá trị sản phẩm chăn nuôi. Hạn hán gây khó khăn cho các nhà máy thủy điện trong quá trình vận hành, làm suy giảm, ô nhiễm nguồn nước ảnh hưởng đến dân sinh, kinh tế-xã hội.